„Na początku jest oko i ucho. One decydują o wszystkim. Pojęciowa refleksja przychodzi później. Wszystko, co najważniejsze dzieje się w polu zmysłowego oddziaływania. Władze dyskursu pogrążone są chwilowo w uśpieniu. Na razie jest tylko przeszywający błysk, ukłucie wytrącające z rutynowego postrzegania, a jego fizjologicznym wyrazem mogą być ciarki biegnące po grzbiecie. To błysk, który oświetla z wielką przenikliwością ciemne przestrzenie naszego doświadczenia. Oprócz wrażeń estetycznych przynosi też światło poznania. A poznanie to szczególne: w świetle błyskawicy widzimy jakby wszystko naraz, dana jest nam cała jaskrawość naszego tu i teraz istnienia”.
- fragment publikacji „Iluminacje. Sztuka jako forma poznania”.
Prof. Dariusz Czaja w swojej najnowszej publikacji podejmuje temat doświadczeń granicznych, chwil, które „wytrącają z rutynowego postrzegania” i przynoszą zarówno wrażenie estetyczne, jak i błysk poznawczy. To opowieść o tym, jak zmysły poprzedzają refleksję i rozumienie.
Prof. dr hab. Dariusz Czaja - antropolog kultury, eseista, wykładowca w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Związany przez lata z kwartalnikiem antropologicznym „Konteksty” (PAN, Warszawa). W kręgu jego zainteresowań badawczych znajdują się m.in. metodologia humanistyki, teoria interpretacji, antropologia literatury i muzyki. Opublikował m.in.: „Lekcje ciemności", „Gdzieś dalej, gdzie indziej”, „Znaki szczególne. Antropologia jako ćwiczenie duchowe", „Kwintesencje. Pasaże barokowe", „Cena sztuki. Tezy o zaczarowaniu", „Blask ciemnieje. Lektury hermeneutyczne", „Szczeliny czasu. Reminiscencje, repetycje".
Rozmowę poprowadzi dr Paweł Drabarczyk - historyk sztuki, adiunkt w Instytucie Kulturoznawstwa na Uniwersytecie Wrocławskim. W kręgu jego zainteresowań znajduje się funkcjonowanie w sztuce kategorii takich jak: wzniosłość, niewyobrażalne, melancholia, sacrum, czy niesamowite. Doktorat obroniony w IS PAN poświęcił zagadnieniu wzniosłości w polskiej sztuce współczesnej. Autor książki „Gorączka i popiół. Imaginaria nowej sztuki”. Współpracuje z muzeum Villa La Fleur.
Kiedy i gdzie?
29 listopada 2025 r. (sobota) o godz. 16.00,
Villa La Fleur,
ul. Szpitalna 14/15, Konstancin-Jeziorna.
Wstęp na spotkanie w cenie biletu do muzeum VIlla La Fleur.
Link do publikacji TUTAJ.
